Wat kan je verwachten per seizoen?
Aziatische hoornaar doorheen het jaar.
Onderstaande tekst en afbeeldingen mogen voor communicatiedoeleinden verspreid worden (bv. in gemeentebladen, websites, etc.) mits vermelding van vespawatch.be als bron. Dat is zo voor alle info op deze website.
Januari – februari
Koninginnen zijn in winterslaap
De koude dagen zorgen ervoor dat het nest van de Aziatische hoornaar spontaan inactief wordt. De bevruchte koninginnen beginnen aan hun winterslaap terwijl het nest afsterft. Het nest blijft hangen tot het door de wind op de grond valt. Oude nesten worden niet meer opnieuw gebruikt, want Aziatische hoornaars maken elk jaar een nieuwe woonst aan.
Heel uitzonderlijk is het nest nog actief en leven er enkele koninginnen van vorig jaar in. Het melden van nesten van de Aziatische hoornaar blijft nuttig aangezien ze nu zichtbaarder zijn in de kale bomen. Raadpleeg deze flyer om te weten wat jij kan doen wanneer je een hoornaarsnest spot.
Maart – april
Lentevallen om koninginnen te vangen via MijnTuinlab (periode begin maart – eind mei)
In de strijd tegen de Aziatische hoornaar worden lentevallen massaal verdeeld. Insecten groter dan de Aziatische hoornaar kunnen deze vallen normaal niet betreden. Insecten kleiner dan de Aziatische hoornaar kunnen niet verdrinken en de val weer verlaten. Hierdoor worden deze vallen als selectief beschouwd.
De selectiviteit van deze vallen is echter nog niet uitgetest op grote schaal in Vlaanderen. De lokstof die wordt gebruikt is namelijk heel aantrekkelijk voor een brede waaier aan insecten. Bijkomend is er nog onvoldoende onderzoek gebeurd naar de effecten van deze vallen op het populatieniveau van de Aziatische hoornaar. Leidt het afvangen van koninginnen in de lente wel tot minder nesten in het najaar? Het antwoord op deze vraag is tot op vandaag onduidelijk.
Daarom worden de selectiviteit en de effectiviteit van deze vallen getest via het platform MijnTuinlab. Het platform dient als centraal registratiepunt voor alle vangsten van de Aziatische hoornaar in een lenteval. Door deze data te bundelen kunnen we de effecten van lentevallen op zowel de Aziatische hoornaar als onze biodiversiteit beter onderzoeken. Inschrijven kan hier.
De eerste embryonale nesten in de lente
De eerste embryonale nesten van de Aziatische hoornaars kan je nu tegenkomen op een beschutte plaats zoals onder een afdak of in een hok. De papieren nestjes hebben de grootte van een klein pingpongballetje en worden bewoond door een koningin. Het kan zijn dat je ook al raten ziet die gevuld zijn met larven. Deze larven zijn de toekomstige werksters.
Kom je zo’n nestje rond 4 meter hoogte of lager tegen? Meld dit dan met een foto en draag zo bij aan de monitoring van de soort! Bekijk het overzicht van al de gemelde nesten of raadpleeg deze flyer om te weten wat jij kan doen wanneer je een hoornaarsnest spot.
Eind april – mei – juni
De eerste primaire nesten
De eerste primaire nesten van de Aziatische hoornaars kan je nu tegenkomen op een beschutte plaats zoals onder een afdak of in een hok. Het papieren nest heeft de grootte van een kleine voetbal. Dit wordt bewoond door zowel de koningin als de werksters die instaan voor het reilen en zeilen in het nest. Let dus goed op wanneer je je hagen snoeit en kijk in je kot. Luister eerst aandachtig of je geen gezoem hoort en of je geen hoornaars op en neer ziet vliegen in je haag.
Ben je aan het wandelen en kom je een nest van de Aziatische hoornaar tegen? Meld dit dan met een foto en draag zo bij aan de monitoring van de soort! Bekijk het overzicht van al de gemelde nesten of raadpleeg deze flyer om te weten wat jij kan doen wanneer je een hoornaarsnest spot.
Wat met mijn gezondheid?
De gezondheidsrisico’s van de Aziatische hoornaar zijn gelijkaardig aan die van andere stekende insecten. Het gif van de soort is namelijk niet noemenswaardig gevaarlijker dan dat van andere hoornaars of wespen. Met betrekking tot de volksgezondheid is er dus geen noodzaak tot extra maatregelen bovenop de reeds bestaande, ook niet voor de meest kwetsbare groepen.
Anafylaxie vormt het grootste acute gezondheidsrisico, wat net hetzelfde is bij de Europese hoornaar en andere wespachtigen. Voor patiënten met een gekende allergie voor wespen kan immunotherapie ook bescherming bieden tegen anafylaxie bij steken van de Aziatische hoornaar.
Wanneer Aziatische hoornaars zich bedreigd voelen, kunnen ze zich als groep verdedigen en je steken. Bij veelvuldige steken is er, naast anafylaxie, het risico op nierfalen t.g.v. massale hemolyse en rhabdomyolyse: respectievelijk het afsterven van rode bloedcellen en spiercellen. Met spoedige en adequate zorg is de mortaliteit echter beperkt.
Lokale besturen stellen best hun eigen prioriteiten met betrekking tot de Aziatische hoornaar. Wanneer er gebrek is aan middelen of tijd voor verdelging en er op meerdere plaatsen sprake is van overlast, dan is het aangeraden om nesten in de buurt van locaties met veel kinderen prioritair te verdelgen. Verder zijn er geen duidelijke handvaten om een extra prioriteringskader vanuit gezondheid voor verdelging van de Aziatische hoornaar voorop te stellen.
Juli – augustus
Twee types nesten
Op dit moment kan je twee verschillende nesten van de Aziatische hoornaar tegengekomen, namelijk het primaire nest en het secundaire nest. Hoornaars gaan over het algemeen hun kleinere, laaghangende primaire nest verlaten en verhuizen naar een groter secundair nest dat je meestal op hoogte vindt, bijvoorbeeld in boomtoppen. Wanneer je nu een primair nest tegenkomt, kijk je best rond op zoek naar het secundaire nest dat hoger hangt.
Meld individuen en/of nesten van de Aziatische hoornaar. Bekijk het overzicht van al de gemelde nesten of raadpleeg deze flyer om te weten wat jij kan doen wanneer je een hoornaarsnest spot.
September
De secundaire nesten en de druk op de bijenkasten worden groter
De secundaire nesten van de Aziatische hoornaar worden zichtbaar groter. Er zijn veel meer werksters actief die volop zoeken naar eiwitten. Deze kunnen ze vinden bij bijen, wat voor een hogere druk op de bijenkasten zorgt. Helaas zijn er tot op heden geen ideale oplossingen gevonden om bijenkasten te beschermen. Daarom is het aangeraden om verschillende maatregelen te nemen, zoals het plaatsen van een elektrische harp.
Raadpleeg hier de verschillende aanbevelingen voor imkerij.
Oktober – november – december
De paringsperiode van de hoornaar
Wanneer je nu aanklopt bij een Aziatisch hoornaarsnest kan je zowel de koningin, de werksters (vrouwelijke hoornaars) als de darren (mannelijke hoornaars) tegenkomen. Op dit moment van het jaar vindt de paring plaats. Wanneer de koninginnen bevrucht zijn, zullen ze het nest verlaten en zich klaarmaken om in winterslaap te gaan.
Het vallen van de bladeren toont de hoornaarsnesten in de bomen
Door het vallen van de bladeren worden de nesten van de Aziatische hoornaar beter zichtbaar. Het melden van de nesten blijft cruciaal om de verspreiding van de soort op te volgen. Zie je een nest hangen? Meld dit dan met behulp van een foto. Zo kan je waarneming mee worden opgenomen in het onderzoek! Bekijk het overzicht van al de gemelde nesten.
Koninginnen maken zich klaar om in winterslaap te gaan
Wanneer de paring erop zit en de temperatuur daalt, maken de koninginnen zich klaar om in winterslaap te gaan. Gedurende de wintermaanden worden de nesten spontaan inactief.
Een inactief nest wordt niet meer hergebruikt, Aziatische hoornaars maken namelijk elk jaar een nieuw nest aan. Hierdoor is bestrijding van een inactief nest niet nodig. Het melden van nesten in de winter is echter wel nuttig voor de monitoring van de soort. Bekijk het overzicht van al de gemelde nesten of raadpleeg deze flyer om te weten wat jij kan doen wanneer je een hoornaarsnest spot.